Fakty i mity na temat raka prostaty. Rak prostaty, czyli inaczej znany jako rak gruczołu krokowego lub rak stercza jest jednym z najczęściej występujących nowotworów złośliwych u ludzi. W ciągu ostatnich trzydziestu lat zapadalność na ten typ nowotworu wzrósł aż siedmiokrotnie. Każdego roku u ponad miliona mężczyzn jest on diagnozowany. Stanowi to piętnaście procent rozpoznań nowotworów złośliwych u mężczyzn. Jest to piąta przyczyna zgonów z powodu choroby nowotworowej na świecie. Wokół tego niebezpiecznego nowotworu krąży wiele mitów. Jaka jest prawda o raku stercza?
Wstępnie o nowotworze złośliwym gruczołu krokowego
Dziewięćdziesiąt pięć procent przypadków nowotworu złośliwego stercza to gruczolakorak zrazikowy. W osiemdziesięciu pięciu przypadkach na sto występuje w postaci wieloogniskowej.
Czynniki ryzyka:
- występowania nowotworu w rodzinie – nowotwór złośliwy prostaty u członka rodziny w pierwszej linii pokrewieństwa zwiększa ryzyko o nawet trzykrotnie,
- przynależność rasowa i etniczna,
- wiek – ponad osiemdziesiąt procent chorych to osoby powyżej sześćdziesiątego piątego roku życia,
- otyłość – w prawdzie u osób otyłych nie obserwuje się większej zapadalności na raka gruczołu krokowego, ale wiąże się ze zwiększoną śmiertelnością,
- ekspozycja na kadm, arsen, ołów oraz policykliczne węglowodory aromatyczne.
Leczenie w głównej mierze opiera się na farmakoterapii. Stosuje się również metodę usuwania całej prostaty lub gruczołu wraz z otaczającymi tkankami albo radioterapię wewnętrzną oraz zewnętrzną. Trwają badania nad leczeniem za pomocą kriochirurgii, wiązką ultradźwiękową o wysokiej intensywności oraz z wykorzystaniem nanoknife,
Prawda, czy mit?
Narodowość nie ma wpływu na występowanie nowotworów – MIT
Siedemdziesiąt procent zachorowań obserwuje się w państwach rozwiniętych.
Najwyższą zachorowalność odnotowuje się u czarnoskórych mężczyzn, którzy mieszkają w Stanach Zjednoczonych oraz na Karaibach. U Afroamerykanów stwierdza się prawie trzy razy większe ryzyko zachorowania niż u mężczyzn rasy białej.
Najrzadziej rak stercza obserwuje się u mieszkańców Azji.
Czarnoskórzy mężczyźni są bardziej narażeni na ten rodzaj nowotworu przez obecność zmutowanego genu DARC. Dziewięćdziesiąt pięć procent Afroamerykanów jest posiadaczem mutacji oraz pięć procent Europejczyków.
Rak gruczołu krokowego jest dziedziczny – FAKT
Genetyka ma znaczenie w przypadku nowotworów, nie tylko prostaty. Jednak nie zawsze oznacza to, że gdy ojciec był chory na raka, to syn będzie na sto procent również. Rak prostaty jest chorobą dziedziczną w mniej więcej dziewięciu procent przypadków. Z dziedzicznością raka prostaty wiążą się geny BRCA1, CHEK2, NBS1 oraz HOXB13 (dodatkowo te geny przyczyniają się do zwiększenia ryzyka nowotworu piersi, skóry i jelita grubego).
Nie istnieje profilaktyka pierwotna zapobiegania chorobom prostaty – FAKT
Związek pomiędzy rakiem prostaty a zdrowym trybem życia jest zbyt niski, aby był w jakikolwiek sposób istotny. Nie ma zaleceń, diet, leków ani żadnych innych sposobów, które zapobiegają schorzeniom urologicznym, a w tym nowotworowi złośliwemu gruczołu krokowemu.
Jednak to nie oznacza, że nie warto o siebie dbać. Zdrowy tryb życie pozwala na uniknięcie wielu innych groźnych chorób. Powinno się również regularnie brać udział w badaniu przesiewowym, które pozwoli wykryć ewentualny nowotwór we wczesnym stadium, co znacząco ułatwi leczenie.
Nowotwór złośliwy gruczołu krokowego występuje u mężczyzn tylko po pięćdziesiątym roku życia – MIT
Ryzyko zachorowania rośnie wraz z wiekiem. Rak prostaty występuje również u osób młodszych, ale rzadko. Co ciekawe – młodzi mężczyźni z zaawansowanym stadium mają mniejsze szanse na wyleczenie niż osoby po osiemdziesiątym roku życia. U chorych poniżej pięćdziesiątego roku życia częściej odnotowuje się raka z przyczyn dziedzicznych.
Rak prostaty może przez długi czas nie dawać żadnych objawów – FAKT
Dwadzieścia pięć procent mężczyzn dowiaduje się o nowotworze złośliwym prostaty, gdy pojawiają się już przerzuty.
Bardzo często daje również bardzo łagodne objawy w postaci lekkiego ucisku na cewkę moczową (tak jak przy rozroście gruczołu), przez co problem jest bagatelizowany.
Zauważalnymi objawami mogą być między innymi:
- krwawienie z odbytu,
- bóle w okolicach podbrzusza,
- bóle w okolicach odcinka lędźwiowego,
- bóle krocza,
- obecność krwi w spermie,
- problem ze trzymaniem moczu.
Choroby przenoszone drogą płciową zwiększają ryzyko wystąpienia nowotworu złośliwego stercza – MIT
Niektóre badania wskazywała na związek pomiędzy nowotworem złośliwym gruczołu krokowego oraz chorobami przenoszonymi drogą płciową. Wyniki szczególne ryzyko wskazały w przypadku rzeżączki oraz kiły. Jednak badania miały jedynie charakter retrospektywny. Oficjalnie nie stwierdzono żadnej zależności pomiędzy chorobami wenerycznymi a rakiem stercza.
Reasumując, najważniejsze w przypadku raka stercza są regularne badania. Nie powinno się bagatelizować żadnych nieprawidłowości, które można zauważyć w działaniu układu moczowego. Wczesna reakcja jest kluczem do skutecznego leczenia.